Τρίτη 30 Δεκεμβρίου 2014

Ο άνθρωπος που σου ζητάει ειλικρινή συγχώρεση, να τον συγχωράς ( Γέροντας Παΐσιος )


Ο άνθρωπος που σου ζητάει ειλικρινή συγχώρεση, όταν σφάλλει, να τον συγχωράς, κάθε φορά που σφάλλει, με καλοσύνη και να τον αγαπάς και από κοντά. Τον δε πονηρό που σου ζητάει δήθεν συγχώρεση, για να κάνει την δουλειά του και συνέχεια να σε μπλέκει στις υποθέσεις του, που βλάπτουν ψυχικά και άλλους ανθρώπους, συγχώρεσέ τον εβδομήντα επτά φορές μαζεμένες και στο εξής να τον αγαπάς από μακριά και να εύχεσαι γι' αυτόν.



Γέροντας Παΐσιος 


http://agapienxristou.blogspot.gr

Για να καταλάβεις πόσο σπουδαίο αγαθό είναι η ταπείνωση...( Αββάς Ισαάκ )



«Για να καταλάβεις πόσο σπουδαίο αγαθό είναι η ταπείνωση, φτιάξε με την φαντασία σου δύο αμάξια και ζεύξε στο ένα την αρετή με την υπερηφάνεια και στο άλλο την αμαρτωλότητα με την ταπεινοφροσύνη.
Και θα δεις ότι το ζεύγος της αμαρτωλότητας θα ξεπεράσει την αρετή. Και αυτό, όχι φυσικά από την δική του ικανότητα, αλλά από την δύναμη της ταπεινοφροσύνης, που πάει μαζί της.
Το άλλο ζευγάρι πάλι θα καθυστερήσει όχι από την αδυναμία της αρετής, αλλά από το υπέρογκο βάρος της υπερηφάνειας. Διότι όπως η ταπεινοφροσύνη, με το μεγάλο πνευματικό ύψος νικά την βαρύτητα της αμαρτίας και κατορθώνει να ανέβει στον ουρανό, έτσι και η υπερηφάνεια, με το υπέρογκο βάρος της, κατορθώνει να υπερνικήσει την ανάλαφρη αρετή και να την τραβήξει προς τα κάτω με ευκολία».


http://proskynitis.blogspot.ca/
http://agapienxristou.blogspot.gr

Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014

Το έθιμο της βασιλόπιτας και άλλα πρωτοχρονιάτικα

Στα χρόνια του Ιουλιανού του Παραβάτη, όταν το Βυζάντιο κήρυξε τον πόλεμο στην Περσία, ο Ιουλιανός πέρασε με τον στρατό του από την Καισαρεία. Τότε διέταξε να φορολογήσουν όλη την επαρχία και τα χρήματα αυτά θα τα έπαιρνε επιστρέφοντας για την Κωνσταντινουπολη. Ετσι, οι κάτοικοι αναγκάσθηκαν να δώσουν ό,τι είχε ο καθένας χρυσαφικά νομίσματα κ.λπ. Όμως ο Ιουλιανός σκοτώθηκε άδοξα σε μια μάχη στον πόλεμο με τους Πέρσες, έτσι δεν ξαναπέρασε ποτέ από την Καισάρεια. Τότε ο Αγιος Βασίλης έδωσε εντολή και από τα μαζεμένα χρυσαφικά τα μισά να δοθούν στους φτωχούς, ένα μικρό μέρος κράτησε για τις ανάγκες των ιδρυμάτων της Βασιλειάδος , και τα υπόλοιπα τα μοίρασε στους κατοίκους με ένα πρωτότυπο τρόπο: έδωσε εντολή να ζυμώσουν ψωμιά και σε κάθε ψωμί, έβαλε από ένα νόμισμα ή χρυσαφικό μέσα, κατόπιν τα μοίρασε στα σπίτια, έτσι τρώγοντας οι κάτοικοι τα ψωμιά όλο και κάτι έβρισκαν μέσα. Έτσι, γεννήθηκε το έθιμο της πίτας που ονομάσθηκε βασιλόπιτα.

 http://www.saint.gr/1/saint.aspx

Βασιλόπιτα και έθιμα πρωτοχρονιάτικα

Η αναζήτησή μας για τις ρίζες του εθίμου της βασιλόπιτας, μας οδηγεί πίσω, στην αρχαιότητα, στις προσφορές άρτου ή και μελιπήκτων των αρχαίων ημών προγόνων, προς τους θεούς, κατά τη διάρκεια εορτών. Αναφέρει ο λαογράφος Φίλιππος Βρετάκος ("Οι δώδεκα μήνες του έτους και αι κυριώτεραι εορταί των"):
"Οι πρόγονοί μας εις την αρχαιότητα κατά τας μεγάλας αγροτικάς εορτάς προσέφερον εις τους θεούς, ως απαρχήν, έναν άρτον. Επί παραδείγματι κατά την εορτήν του θερισμού, που ελέγετο Θαλύσια και ήτο αφιερωμένη εις την Δήμητρα, κατασκευάζετο από το νέον σιτάρι ένας μεγάλος εορταστικός άρτος (ένα καρβέλι), που ελέγετο "Θαλύσιος άρτος", κατά δε την προς τιμήν Απόλλωνος εορτήν των Θαργηλίων εψήνετο, κατά το έθιμον,ο "θάργηλος άρτος".

Ο γνωστός λαογράφος, Δημήτριος Λουκάτος, έχοντας ερευνήσει εκτενώς το έθιμο τούτο, μας παρέχει αναλυτικές πληροφορίες στα συγγράμματά του. Ένα ενδιαφέρον σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο του "Χριστουγεννιάτικα και των γιορτών" είναι το παρακάτω:

βασιλόπιτα.jpg
Επιπλέον, ο Γ.Α.Μέγας ("Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας"), παρατηρεί:
"[...] Έτσι το κομμάτι του σπιτιού, που κόβεται αμέσως μετά το κομμάτι του αγίου Βασιλείου, πιθανώς είναι προσφορά προς το "στοιχειό του σπιτιού", τον αγαθό δαίμονα που, κατά την κοινή πίστη, κατοικείθ στο σπίτι και το προστατεύει εμφανιζόμενος στους ενοίκους με τη μορφή φιδιού, όπως ο "Αγαθός Δαίμων", δηλαδή "ο οίκουρος όφις" των αρχαίων.(*βλ.Ν.Γ.Πολίτη, "Παραδόσεις")."

Και πάμε στο Νικόλαο Πολίτη (Παραδόσεις, τόμος Β'):
"[...] Στη Ζάκυνθο έβαζαν άλλοτε ψωμί στην τρύπα όπου κατοικούσε το φίδι του σπιτιού κι όταν εμφανιζόταν, του πρόσφεραν ψωμί και σταφίδες. Τέτοιου είδους προσφορές στο στοιχειό του σπιτιού πρέπει να γίνονταν συνήθως την Πρωτοχρονιά, και μετεξέλιξη του εθίμου είναι το μοίρασμα της βασιλόπιτας, όπου το πρώτο κομμάτι, "του σπιτιού", προοριζόταν μάλλον για το στοιχειό "του σπιτιού".[...] Στη Χίο, την εποχή του Αλλάτιου, ο οικοδεσποτης τριγύριζε όλο το σπίτι τα χαράματα της Πρωτοχρονιάς κρατώντας ένα καλάθι με γλυκά, φρούτα και ψωμιά, και τα σκορπούσε παντού μουρμουρίζοντας ευχές για την ευημερία του σπιτιού και των ενοίκων. Ο Ν.Γ.Π. αναφέρει ακόμη τα εξής σύγχρονά του έθιμα:
"Σήμερον εις το χωρίον Πυργί της Χίου συνηθίζονται επίσης την πρώτη του έτους τοιαύτα καταχύσματα (οσπρίων, ρωδίων και των τοιούτων), αλλά ραίνει δια τούτων τον οίκον και τους εν αυτώ μετά την Θείαν Λειτουργίαν εις των του οίκου διελθών την νύκτα εν άλλη συγγενική οικία. Και αλλαχού δε της Ελλάδος συνηθίζονται τα καταχύσματα κατά την πρώτην του έτους. Εις τινα δε χωρία της Κύπρου την παραμονήν θέτουσιν εκ του εσπερινού των δείπνου το πρώτον πινάκιον και οίνον και βαλάντιον χρημάτων εις την αποθήκην του άρτου, την καλουμένην "κοφινίαν" ' αλλά την αρχαϊκοτάτην ταύτην θυσίαν, λησμονήσαντες τον εν αρχή σκοπόν αυτής, περιβάλλουσι δια χριστιανικού περιβλήματος, λέγοντες ότι την προσφέρουσιν εις τον εορταζόμενον κατά την ημέραν εκείνην άγιον Βασίλειον, δια να φάγη και ευλογήση το βαλάντιον του οικοδεσπότου. Αλλά τον προορισμόν της θυσίας δεν ελησμόνησαν οι Λέριοι ων αι γυναίκες συνηθίζουσι την εσπέραν της παραμονής της πρώτης Σεπτεμβρίου, της αρχής του θρησκευτικού έτους να παραθέτωσι τράπεζαν εστρωμένην εν τω μέσω της αιθούσης, και επ'αυτής πινάκια γλυκισμάτων "δια να φάγη τη νύκτα το στοιχειό του σπιτιού" ως λέγουσιν.""

Συνεχίζει ο Γεώργιος Μέγας ("Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας"): "Ως "προσφορά" προς κάποια άλλα πνεύματα, τις "ψυχές των νεκρών" (που τις ημέρες του δωδεκαημέρου, όπως πιστεύεται, επιστρέφουν στον τόπο όπου κατοικούσαν πριν κατέβουν στον Άδη), πρέπει να θεωρηθούν και τα "πολυσπόρια", τα οποία σε πολλές περιοχές της Ελλάδας δε λείπουν από το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι, μολονότι η σημασία τους δεν είναι, σ'αυτήν την περίπτωση, συνειδητή στο λαό' γι'αυτόν το λόγο θεωρήθηκαν -λανθασμένα- ως προσφορά προς τον άγιο Βασίλειο, ως κόλλυβα τ' αϊ-Βασίλη και συνδέθηκαν με δεισιδαιμονικούς φόβους και μαγικές ενέργειες. Π.χ. στην Κύθνο την παραμονή του αγίου Βασιλείου τρώγουν σιτάρι βρασμένο με μέλι και στην Απείρανθο της Νάξου "χίλια φαγιά νά'χουνε, βάζουνε και μεαριά στο τραπέζι και τρώνε: καλαμπόκι, σιτάρι και φασούλια μαζί μαγειρεμένα. Πρέπει να φάνε, γιατ' αλλιώς αν δε φάνε, πιάνει ψείρα το γέννημά τους".
Στην Κύπρο βράζουν εκλεκτό σιτάρι και το αναμειγνύουν με αμύγδαλα, σταφίδες, σπειριά ροδιών, κανέλα και ζάχαρη' κάνουν τα "κόλλυφα τ'αϊ-Βασιλείου (τα βασιλούδια)" κι αφού γεμίσουν ένα δίσκο με αυτά και βάλουν επάνω τη βασιλόπιτα με μια μικρή αναμμένη λαμπάδα επάνω της, τον τοποθετούν κάτω απ'το εικονοστάσι του σπιτιού. Στη Σκόπελο της Θράκης όλοι όσοι κάθονται στο τραπέζι παίρνουν στα χέρια τους κόλλυβα απ'το πιάτο, τα πετούν ψηλά προς την πόρτα του σπιτιού και λένε: "Όσα κ'κια ρίχνω, τόσ' αμάξια στάρ' να μου δωσ' ο καινούριος χρόνος. Ο καινούριος χρόνος βοήθεια! Όσα κ'κια στη φούχτα, τόσες αγελάδες, τόσα πρόβατα κ.τ.λ."."

Και επανερχόμενοι στη βασιλόπιτα και στην προέλευσή της, να μην παραλείψω να αναφέρω ότι το έθιμο τούτο συνδέεται και με τα τελούμενα κατά την εορτή των Κρονίων (Σατουρναλίων) στη Ρώμη "οπόθεν προήλθε παρά τοις Φράγκοις και η συνήθεια να παρασκευάζουν πίτταν με νόμισμα μέσα και να ανακηρύσσουν βασιλέα της βραδυάς τον ευρίσκοντα αυτό εις το κομμάτι του. Ετίθετο δε και ένα φασόλι εντός της πίττας και όποιος το εύρισκε ανεφωνείτο φασουλοβασιλιάς. Κατά τα Σατουρνάλια προσεφέροντο νως δώρα καρποί και πλακούντες εντός χρυσών φύλλων ή στολίσματα με νομίσματα χρυσά. Υπάρχει όμως και μια θρησκευτική παράδοσις σχετική με την προέλευση του εθίμου της βασιλόπιττας...
βασιλόπιττα.jpg
("Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου")
βασιλόπιταΑ.jpg
Όπως επίσης αναφέρει το παραπάνω λεξικό, η βασιλόπιτα παρασκευάζεται κυρίως από αλεύρι, αυγά, ζάχαρη, γάλα, αναλόγως τους είδους, και είναι φουσκωτή, αφράτη και γλυκειά. Σε όλες τις βασιλόπιτες τίθεται μέσα νόμισμα χρυσό κωνσταντινάτο, αργυρό ή και χάλικινο, αναλόγως του πλούτου της οικογενείας και, επιλέον, σε πολλές επαρχίες της Ελλάδος βάζουν μέσα ένα κομματάκι άχυρο, ένα κομματάκι κλήματος αμπέλου και κλώνου ελιάς κι αλλού στεφάνι ξύλινο μικρό (μικρογραφία μάνδρας) και όποιος βρει κάποιο από τούτα θα είναι τυχερός στα σπαρτά, στον ελαιόκαρπο, στο κρασί και ούτω καθ'εξής. Με σειρά αποφλοιωμένων αμυγδάλων επί της επιφανείας της βασιλόπιτας συνηθίζεται να αναγράφεται η αρίθμηση του νέου έτους.

Για το νόμισμα αυτό, αναφέρει ο Δημήτριος Λουκάτος ("Χριστουγεννιάτικα και των γιορτών"):
νόμισμα.jpg
βασιλόπιταΒ.jpg
Κι αν και υπάρχουν πλήθος ακόμη έθιμα ανα την Ελλάδα σχετικά με τη βασιλόπιτα, θα κλείσω με την καταγραφή του Κώστα Καραπατάκη, στο "Α' Συμπόσιον Ποντιακής Λαογραφίας, Αθήναι 12-15.6.1981":
ποντιακά1.jpg
ποντιακά2.jpg ποντιακά3.jpg
Καλή χρονιά, με υγεία, αγάπη και φώτιση!

 http://firiki.pblogs.gr/tags/basilopita-gr.html 
http://paterikos.blogspot.gr

Περί της Θείας Προνοίας, πατήρ Πορφύριος

Είναι ασύλληπτη η γνώση του Θεού απ’ το δικό μας νου. Είναι άπειρη, περιλαμβάνει όλα τα όντα, ορατά και αόρατα, έσχατα και αρχαία. Τα γνωρίζει ο Θεός όλα με ακρίβεια, σε όλο το βάθος και το πλάτος τους. Ο Κύριος γνωρίζει εμάς, πριν γνωρίσομε εμείς τον εαυτό μας. Γνωρίζει τις διαθέσεις μας και την παραμικρή μας σκέψη, τους λογισμούς, τις αποφάσεις μας, πριν να τις πάρομε. Αλλά και προ της συλλήψεώς μας και προ καταβολής κόσμου μας γνώριζε καλά. Γιαυτό ο Δαβίδ θαυμάζει και φωνάζει: «Κύριε, εδοκίμασάς με και έγνως με …» Το Πνεύμα το Άγιον εισχωρεί παντού. Γιαυτό εκείνος που εμφορείται υπό του Αγίου Πνεύματος έχει και αυτός τη γνώση του Θεού. Γνωρίζει το παρελθόν, το παρόν, το μέλλον. Του τα φανερώνει το Άγιον Πνεύμα. Τίποτα δεν είναι άγνωστο στον Θεό απ’ τις πράξεις μας, αλλά γράφονται όλα. Γράφονται κι όμως δεν γράφονται. Γεννιούνται και υπάρχου, αλλά δεν γεννιούνται. Αυτό που ξέρετε εσείς τώρα, το ξέρει ο Θεός προ καταβολής κόσμου. Σας θυμίζω αυτό που λέει ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος στην Ευχή προ της Θείας Μεταλήψεως. Ακούστε: «Το μεν ακατέργαστόν μου έγνωσαν οι οφθαλμοί Σου· επί το βιβλίον δε Σου και τα μήπω πεπραγμένα γεγραμμένα Σοι τυγχάνει».

Αυτά τα λόγια κάποιοι τα παρεξηγούν και τα μπερδεύουν. «Αφού ο Θεός τα έχει όλα γραμμένα, έχομε μοίρα, λένε, έχομε τύχη, έχομε πεπρωμένο. Άρα ήταν γραμμένο και πεπρωμένο να κάνεις, για παράδειγμα, φόνο· σε είχε προορίσει γι’ αυτό ο Θεός». Θα μου πεις: «Αν είναι γραμμένο ότι εγώ επρόκειτο να σκοτώσω εσένα, είμαι εγώ υπεύθυνος ή ανεύθυνος; Αφού και τα «μήπω πεπραγμένα γεγραμμένα Σοι τυγχάνει», γιατί να είμαστε υπεύθυνοι οι άνθρωποι; Τώρα πες μου εσύ, που λέεις ότι ο Θεός είναι αγαθός, γιατί το έγραφε και δεν με απέτρεπε να το κάνω;».

Εδώ είναι το μυστήριο. Ο Θεός εν τη παντοδυναμία Του και παγγνωσία Του γνωρίζει τα πάντα, και τα μέλλοντα να συμβούν, αλλά δεν είναι Εκείνος υπαίτιος για το κακό. Ο Θεός προγνωρίζει αλλά δεν προορίζει. Για τον Θεό δεν υπάρχει παρελθόν, παρόν και μέλλον. Όλα είναι γυμνά και τετραχηλισμένα ενώπιόν Του. Πως το λέει ο απόστολος Παύλος; «Πάντα δε γυμνά και τετραχηλισμένα τοις οφθαλμοίς Αυτού». Ως παντογνώστης γνωρίζει και το αγαθό και το κακό. Συνεργάζεται με το αγαθό ως φύσει αγαθός και είναι ξένος του κακού. Αφού είναι ξένος του κακού, πώς είναι δυνατόν να μας προορίζει γι’ αυτό; Ο Θεός εδημιούργησε τα πάντα καλά λίαν και έδωσε σε όλα αγαθό άγιο προορισμό.

Το κακό είναι πρόβλημα, το οποίο η θρησκεία μας το εξηγεί μ’ ένα θαυμάσιο τρόπο, που καλύτερος δεν υπάρχει. Η εξήγηση που του δίνει είναι η εξής: Το κακό υπάρχει και προέρχεται απ’ τον διάβολο. Μέσα μας έχομε και το κακό πνεύμα και το αγαθό πνεύμα και μάχονται αλλήλους. «Ή γαρ τον ένα μισήσει και τον έτερον αγαπήσει ή ενός ανθέξεται και του ετέρου καταφρονήσει· ου δύνασθε Θεώ δουλεύειν και μαμωνά». Μέσα μας δηλαδή γίνεται πάλη μεταξύ καλού και κακού. Σ’ αυτήν όμως την πάλη ο άνθρωπος είναι ελεύθερος ν’ αποφασίσει τι θα διαλέξει. Άρα δεν είναι ο Θεός που προορίζει κι αποφασίζει αλλά η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου.

Ο Θεός εν τη παντογνωσία Του γνωρίζει μ’ όλη την ακρίβεια όχι απλώς από πριν αλλά προ καταβολής κόσμου ότι ο τάδε θα κάνει, παραδείγματος χάριν, φόνο, όταν γίνει τριάντα τριών ετών. Αλλά ο άνθρωπος εν τη ελευθερία της βουλήσεώς του – δώρο που του έδωσε ο Θεός και το διαστρέβλωσε – ενεργεί αυτοβούλως. Δεν είναι ο Θεός ο αίτιος, ούτε μας προορίζει γι’ αυτό το σκοπό. Η παγνωσία Του δεν μας υποχρεώνει. Σέβεται την ελευθερία μας, δεν την καταργεί. Μας αγαπάει, δεν μας κάνει δούλους, μας δίνει αξία. Ο Θεός δεν επεμβαίνει στην ελευθερία μας, τη σέβεται, μας δίνει το ελεύθερο. Άρα είμαστε υπεύθυνοι, διότι κάνομε αυτό που θέλομε εμείς. Δεν μας αναγκάζει ο Θεός. Είναι προδιαγεγραμμένο και γνωστό στον Θεό ότι θα σκοτώσεις εσύ αυτόν τον άνθρωπο, αλλά δεν είναι κανονισμένο υπό του Θεού να το κάνεις. Πώς είναι δυνατό ο Θεός, που μας εδημιούργησε από άπειρη αγάπη κι ο ίδιος είναι απόλυτη αγάπη και θέλει μόνο την αγάπη, να θελήσει να σε οδηγήσει στην κακία και στο φόνο; Σου δίνει την ελευθερία και μετά σου την παίρνει; Εσύ ενεργείς ελεύθερα, εσύ αποφασίζεις αυτό που ο Θεός γνωρίζει εκ των προτέρων, χωρίς να σε αναγκάζει, γι’ αυτό και είσαι εσύ υπεύθυνος.

Αυτά τα θέματα είναι πολύ λεπτά, θέλουν θείο φωτισμό, για να τα κατανοήσει ο άνθρωπος. Είναι μυστήρια. Το αγαθό στη φύση είναι μυστήριο. Δεν είναι ωραίο ένα λουλουδάκι με ποικίλα χρώματα, που σε τραβάει και σε κάνει να το αγαπήσεις; Το πλησιάζεις κι έχει άρωμα τόσο ευγενικό, τόσο λεπτό, που σε κάνει να το αγαπάεις πιο πολύ. Αυτό είναι το αγαθό. Έ ναι, αλλά δεν είναι όμως κι αυτό μυστήριο; Πώς έγιναν αυτά τα χρώματα, πώς έγινε αυτό το άρωμα; Το ίδιο μπορούμε να πούμε για τα πουλιά, για τα ζώα, για τα υδρόβια. Όλα εκφράζουν την αγαθότητα του Θεού.

Ο Θεός έδωσε στον άνθρωπο ό,τι πιο ωραίο και καλό. Τον προόρισε να γίνει τέλειος. Του έδωσε, όμως, και την ελευθερία κι έτσι έγκειται και σ’ εκείνον ν’ ακολουθήσει το αγαθό ή το κακό. Από το ένα μέρος η αγάπη του Θεού κι από το άλλο η ελευθερία του ανθρώπου. Αγάπη και ελευθερία μπλέκουν. Ενώνεται το πνεύμα με το Πνεύμα. Αυτή είναι η μυστική ζωή. Όταν το πνεύμα μας ενώνεται με το Πνεύμα του Θεού, τότε κάνομε το αγαθό, γινόμαστε αγαθοί.

Για τα πάθη μας ευθύνεται άλλος, η βούλησή μας. Ο Θεός δεν θέλει να περιορίσει τη βούλησή μας, δεν θέλει να μας πιέσει, δεν θέλει να επιβάλει τη βία. Από μας εξαρτάται τι θα κάνομε και πώς θα ζήσομε. Ή θα ζούμε τον Χριστό και θα έχομε τα θεία βιώματα και την ευτυχία ή θα ζούμε στη μελαγχολία και στη λύπη. Μέση κατάστασις, μέσος όρος δεν υπάρχει. Ή θα είσαι ή δεν θα είσαι. Ή το ένα ή το άλλο. Η φύση εκδικείται, μισεί το κενό. Το καθετί μπορεί να είναι έτσι, αλλά μπορεί και να μην είναι. Το φίλημα επί παραδείγματι μπορεί να είναι άγιο και μπορεί να είναι πονηρό. Αλλ’ αυτό έχει αξία, να ενεργεί ο άνθρωπος ελεύθερα. … Ο Θεός έκανε τον άνθρωπο να ζητάει μόνος του να γίνει καλός, να το επιθυμεί μόνος του και να γίνεται, τρόπον τινα, σαν δικό του το κατόρθωμα, ενώ στην πραγματικότητα προέρχεται απ’ την χάρι του Θεού. Έρχεται πρώτα στο σημείο να το θέλει, να το αγαπάει, να το επιθυμεί και κατόπιν έρχεται η θεία χάρις και το κατορθώνει.

Ο Θεός είναι αγάπη δεν είναι απλός θεατής της ζωής μας. Προνοεί και ενδιαφέρεται ως Πατέρας μας που είναι, αλλά σέβεται και την ελευθερία μας. Δεν μας πιέζει. Εμείς να έχομε την ελπίδα μας στην πρόνοια του Θεού και, εφόσον πιστεύομε ότι ο Θεός μας παρακολουθεί, να έχομε θάρρος, να ριχνόμαστε στην αγάπη Του και τότε θα Τον βλέπομε διαρκώς κοντά μας. Δεν θα φοβόμαστε μήπως παραπατήσομε.

Πόσες βελόνες έχει το κάθε πεύκο; Ο Θεός τις γνωρίζει και χωρίς τη δική Του θέληση ούτε μία δεν πέφτει κάτω. Όπως και οι τρίχες της κεφαλής μας και αυτές όλες είναι ηριθμημέναι. Εκείνος φροντίζει και για τις πιο μικρές λεπτομέρειες της ζωής μας, μας αγαπάει, μας προστατεύει

Εμείς ζούμε σαν να μην αισθανόμαστε το μεγαλείο της θείας προνοίας. Ο Θεός είναι πολύ μυστικός. Δεν μπορούμε να καταλάβομε τις ενέργειές Του. Μη νομίζετε ότι ο Θεός το έκανε έτσι και μετά το διόρθωσε. Ο Θεός είναι αλάθητος. Δεν διορθώνει τίποτα. Ποιος είναι, όμως, στο βάθος ο Θεός, στην ουσία, εμείς δεν το γνωρίζομε. Τις βουλές του Θεού, δεν μπορούμε να τις εξιχνιάσομε.

Όταν ο Θεός μας δωρίσει το χάρισμα της ταπεινώσεως, τότε όλα τα βλέπομε, όλα τα αισθανόμαστε, τότε Τον ζούμε τον Θεό πολύ φανερά. Όταν δεν έχομε την ταπείνωση, δεν βλέπομε τίποτα. Το αντίθετο όταν αξιωθούμε της αγίας ταπεινώσεως, τα βλέπομε όλα, τα χαιρόμαστε όλα. Ζούμε τον Θεό, ζούμε τον Παράδεισο μέσα μας, που είναι ο ίδιος ο Χριστός

ΠΗΓΗ

ahdoni.blogspot.com
http://paterikos.blogspot.gr

Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου 2014

Είναι απαραίτητο να νηστεύουμε;

trapeza

Απόσπασμα από τη «Φιλοκαλία»
Άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος
Πρώτα θα κάνω λόγο για την εγκράτεια στα φαγητά, η οποία είναι αντίθετη της γαστριμαργίας, και για τον τρόπο των νηστειών και την ποσότητα των φαγητών.
Και αυτά, όχι από τον εαυτό μου, αλλά καθώς παραλάβαμε από τους αγίους Πατέρες.
Εκείνοι λοιπόν, δεν έχουν παραδώσει έναν κανόνα νηστείας, ούτε έναν τρόπο της διατροφής, ούτε το ίδιο μέτρο, γιατί δεν έχουν όλοι την ίδια δύναμη, είτε λόγω ηλικίας, είτε ασθενείας, είτε καλύτερης συνήθειας του σώματος.
Έχουν όμως παραδώσει σε όλους έναν σκοπό, να αποφεύγουμε την αφθονία και να αποστρεφόμαστε το χορτασμό της κοιλιάς.
Έχουν δει στην πράξη ότι είναι ωφελιμότερο και βοηθά στην καθαρότητα το να τρώει κανείς μια φορά την ημέρα από το να τρώει κάθε τρείς ή τέσσερις ή εφτά ώρες.
Γιατί λένε, εκείνος που επεκτείνεται υπέρμετρα στην νηστεία, υπέρμετρα κατόπιν τρώει. Και από αυτό, άλλοτε εξαιτίας της υπερβολής της αποχής από την τροφή ατονεί το σώμα και γίνεται πιο απρόθυμο για τις πνευματικές εργασίες, και άλλοτε όταν γεμίσει από το βάρος των τροφών προκαλεί αμέλεια και εξασθένηση της ψυχής.
Και πάλι οι άγιοι Πατέρες δοκίμασαν και είδαν ότι δεν είναι για όλους κατάλληλη η διατροφή με χόρτα, ούτε με όσπρια, ούτε όλοι μπορούν να τρέφονται μόνο με ξερό ψωμί.
Και άλλος, καθώς είπαν, ενώ τρώει δύο λίτρες ψωμί, πεινά ακόμη, ενώ άλλος τρώει μία λίτρα ή έξ ουγγιές και χορταίνει.
Σε όλους λοιπόν, όπως είπα, ένα κανόνα εγκράτειας έχουν παραδώσει, το να μην ξεγελιούνται με το χορτασμό της κοιλίας, ούτε να παρασύρονται από την ηδονή του λάρυγγα.
Γιατί δεν είναι μόνο η διαφορά της ποιότητας των τροφών, αλλά και η ποσότητα που ανάβει τα πυρωμένα βέλη της πορνείας.
Γιατί με οποιαδήποτε τροφή όταν γεμίσει η κοιλιά, γεννά το σπόρο της διαφθοράς. Και πάλι δεν είναι μόνο η κραιπάλη του κρασιού που φέρνει μέθη στη διάνοια, αλλά και η αφθονία του νερού και κάθε τροφής η υπερβολική χρήση, τη ζαλίζει και φέρνει νύστα σ’αυτήν.
Αιτία της καταστροφής των Σοδομιτών δεν ήταν η κραιπάλη του κρασιού και των διαφόρων φαγητών, αλλά η αφθονία του άρτου, κατά τον προφήτη.
Τις τροφές τις χρησιμοποιούμε τόσο ώστε να ζήσουμε, όχι για να σκλαβωθούμε στις ορμές της επιθυμίας.
Η μετρημένη και μέσα σε λογικά όρια τροφή βοηθά στην υγεία του σώματος, δεν αφαιρεί την αγιότητα.
Ακριβής κανόνας εγκράτειας όπως παρέδωσαν οι Πατέρες είναι να σταματούμε να τρώμε πρίν χορτάσουμε. Και ο Απόστολος που είπε: «Μη φροντίζετε για τη σάρκα, πώς να ικανοποιήσετε τις επιθυμίες της», δεν εμπόδισε την αναγκαία κυβέρνηση της ζωής, αλλά απαγόρευσε την φιλήδονη φροντίδα.
Άλλωστε, για την τέλεια καθαρότητα της ψυχής, δεν αρκεί μόνη η εγκράτεια στα φαγητά αν δεν συντρέχουν και οι υπόλοιπες αρετές. Τη μερική καθαρότητα της ψυχής, μέσω της σωφροσύνης, ιδιαίτερα κατορθώνουν η νηστεία και η εγκράτεια.
Γιατί είναι αδύνατον εκείνος που έχει γεμάτη την κοιλιά του, να κάνει νοερό πόλεμο εναντίον του πνεύματος της πορνείας.
Ώστε λοιπόν πρώτος αγώνας μας ας είναι να συγκρατούμε την κοιλιά μας και να υποδουλώνουμε το σώμα.
Όχι μόνο με νηστεία, αλλά και με αγρυπνία και κόπο και πνευματικά αναγνώσματα και με το να μαζεύουμε την καρδιά μας πάνω στο φόβο της κολάσεως και στον πόθο της βασιλείας των Ουρανών.

Η νηστεία των Χριστουγέννων και το Σαρανταλείτουργο

Στὶς 15 Νοεμβρίου ἀρχίζει ἡ νηστεία τῶν Χριστουγέννων. Πρόκειται γιὰ μιὰ περίοδο ἔντονης πνευματικῆς ἐργασίας καὶ ψυχοσωματικῆς προετοιμασίας γιὰ τὸν ἑορτασμό τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου.
Ἀπὸ τὶς 15 Νοεμβρίου ἕως τὶς 17 Δεκεμβρίου (κατ’ ἄλλη παράδοση ἕως τὶς 12 Δεκεμβρίου) νηστεύουμε τὸ κρέας, τὰ γαλακτομικά καὶ τὰ αὐγά καὶ τρῶμε ψάρι (ἐκτὸς βεβαίως Τετάρτης καὶ Παρασκευῆς, ποὺ νηστεύουμε αὐστηρά). Μετὰ τὶς 17 (ἢ 12) Δεκεμβρίου νηστεύουμε καὶ τὸ ψάρι.
Ἡ νηστεία ὅμως κατὰ τὴν ὑπόδειξη τοῦ Κυρίου μας ἔχει νόημα, ὅταν συνδυάζεται μὲ προσευχὴ καὶ ἐλεημοσύνη. Γιὰ τὸ λόγο αὐτό, ἡ Ἐκκλησία μὲ τὴν ἔναρξη τῆς νηστείας μᾶς προσκαλεῖ σὲ ἐντονότερη λειτουργικὴ ζωή καὶ ἀγαθοεργία.
Ἔτσι, ἡ ἐκκλησιαστικὴ παράδοση προβλέπει γιὰ τὴν περίοδο αὐτὴ τὴν καθημερινὴ -ἂν οἱ συνθῆκες τὸ ἐπιτρέπουν- τέλεση τῆς θείας λειτουργίας, τὴν τέλεση δηλαδὴ σαρανταλείτουργου.
Ἡ τέλεση τοῦ σαρανταλείτουργου ἀποτελεῖ πολὺ μεγάλη εὐλογία. Εἶναι μιὰ θαυμάσια εὐκαιρία γιὰ βίωση τὴς μυστηριακῆς καὶ λατρευτικῆς ζωῆς, γιὰ ἐπαφὴ μὲ τὸν πλοῦτο τῆς ὑμνολογίας καὶ τῆς ἀκροάσεως τῶν θείων Γραφῶν, γιὰ συχνότερη θεία κοινωνία, γιὰ συχνότερη συγκρότηση τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας.
Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος μᾶς λέει: «Σπουδάζετε πυκνότερον συνέρχεσθαι εἰς εὐχαριστίαν θεοῦ καὶ εἰς δόξαν. Ὅταν γὰρ πυκνῶς ἐπὶ τὸ αὐτὸ γίνεσθε, καθαιροῦνται οἱ δυνάμεις τοῦ σατανᾶ καὶ λύεται ὁ ὄλεθρος αὐτοῦ», δηλαδὴ «Προσπαθεῖστε μὲ σπουδὴ νὰ ἔρχεσθε ὅλοι μαζί στὴ Σύναξη τῆς Θείας Εὐχαριστίας (Θεία Λειτουργία), γιὰ νὰ εὐχαριστεῖτε τὸν Θεὸ καὶ νὰ Τὸν δοξολογεῖτε. Διότι ὅταν συχνά ἔρχεσθε στὴ Σύναξη τῆς Θείας Εὐχαριστίας (Θεία Λειτουργία), συντρίβονται οι δυνάμεις του σατανᾶ καί λύεται κάθε ὀλέθρια ἐνέργεια του».
Ἡ δύναμη τῆς Θείας Λειτουργίας δὲν εἶναι μαγική. Εἶναι ἡ δύναμη τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἑνότητας ἐν Χριστῷ. Ἡ Θεία Λειτουργία μᾶς μαθαίνει νὰ συγχωροῦμε, νὰ ἀγαποῦμε καὶ νὰ εἴμαστε ἑνωμένοι μὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους.
Γι’ αὐτὸ ἄλλωστε προσφέρουμε τὰ Δῶρα μας στὸ Θεό, τὸν Ἄρτο καὶ τὸν Οἶνο, προσευχόμενοι γιὰ ζῶντες καὶ κεκοιμημένους ἀδελφούς μας. Ἡ μνημόνευση τῶν ὀνομάτων τῶν ζώντων καὶ κεκοιμημένων προσώπων (ἀνάγνωση τῶν «Διπτύχων») εἶναι ἔργο πολὺ σημαντικὸ καὶ ἱερό, ποὺ θεσμοθετήθηκε ἀπὸ τοὺς ἁγίους Ἀποστόλους καὶ ἐπιτελεῖται ἀδιάλειπτα μέσα στοὺς αἰῶνες.
Τό Ἱερό Σαρανταλείτουργο
Το Ιερό Σαρανταλείτουργο, κατά την διάρκεια της νηστείας των Χριστουγέννων, υπέρ υγείας ζώντων και υπέρ αναπαύσεως των κεκοιμημένων αδελφών μας.
Στο υπέροχο βιβλίο «Ιωάννης της Κροστάνδης», (έκδ. Ιεράς Μονής Παρακλήτου), διαβάζουμε: «Στην Θεία Λειτουργία τελείται το μυστήριο τής αγάπης. Και ή αγάπη στην ουσία της είναι μεταδοτική. Ή αγάπη, ιδιαίτερα ή θεία, σπεύδει να σκορπίσει το φώς της, την χαρά της όλους… Και συμπληρώνει: ώ αγάπη τελειότατη! ώ αγάπη, πού τα πάντα αγκαλιάζεις! Ώ αγάπη ισχυρότατη! Τί να προσφέρουμε σαν ευγνωμοσύνη στον Θεό για την αγάπη Του προς εμάς; Ή αγάπη αυτή βρίσκεται στην θυσία τού Χριστού, πού προσφέρεται για την άπελευθέρωσι όλων από κάθε κακία…».
Και ό μακαριστός π. Παΐσιος, σχετικά με την ανάγκη προσευχής για τούς κεκοιμημένους, έλεγε: «…να αφήνετε μέρος τής προσευχής σας για τούς κεκοιμημένους. Οι πεθαμένοι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα (για τούς εαυτούς τους). Οι ζωντανοί μπορούν… Να πηγαίνετε στην εκκλησία λειτουργία, δηλαδή πρόσφορο, και να δίνετε το όνομα τού κεκοιμημένου, να μνημονευθή από τον ιερέα στην προσκομιδή. Επίσης, να κάνετε μνημόσυνα και τρισάγια. Σκέτο το τρισάγιο, χωρίς Θεία Λειτουργία, είναι ελάχιστο.
Το μέγιστο, πού μπορούμε να κάνουμε για κάποιον, είναι το Σαράντα-Λείτουργο. Καλό θα είναι να συνοδευθή και με ελεημοσύνη. Αν έχεις ένα νεκρό, ό όποιος έχει παρρησία στον Θεό, και τού ανάψεις ένα κερί, αυτός έχει υποχρέωση να προσευχηθεί για σένα στον Θεό.
Αν πάλι, έχεις ένα νεκρό, ό όποιος νομίζεις ότι δεν έχει παρρησία στον Θεό, τότε, όταν τού ανάβεις ένα αγνό κερί, είναι σαν να δίνης ένα αναψυκτικό σε κάποιον πού καίγεται (από δίψα). Οι άγιοι δέχονται ευχαρίστως την προσφορά του κεριού και είναι υποχρεωμένοι να προσευχηθούν γι’ αυτόν πού το ανάβει. Ο Θεός ευχαρίστως το δέχεται…». (Μαρτυρίες προσκυνητών, Ζουρνατζόγλου Νικ.)
Για την ωφέλεια από τα Ιερά Σαρανταλείτουργα και τα μνημόσυνα, αξιομνημόνευτο είναι και το περιστατικό πού ακολουθεί από το βιβλίο «Θαύματα και αποκαλύψεις από την Θεία Λειτουργία», (έκδ. Ιεράς Μονής Παρακλήτου).
«Κάποιος άρχοντας από την Νικομήδεια αρρώστησε βαριά και, βλέποντας πώς πλησιάζει στον θάνατο, κάλεσε την γυναίκα του για να τής εκφράσει τις τελευταίες του επιθυμίες: Την περιουσία μου να την μοιράσεις στους φτωχούς και τα ορφανά. Τούς δούλους να τούς ελευθερώσεις. Αλλά στους ιερείς δεν θέλω να δώσεις χρήματα για λειτουργίες. Σ’ αυτή του την μεγάλη θλίψη ό ετοιμοθάνατος επικαλέστηκε με πίστη την ευχή τού άββά Ησαΐα, ενός άγιου μοναχού πού ασκήτευε κοντά στην Νικομήδεια, και αμέσως -ώ τού θαύματος!- έγινε καλά. Σηκώθηκε λοιπόν και πασίχαρος έτρεξε στον όσιο. Εκείνος τον καλοδέχτηκε, δοξάζοντας τον Θεό για το μεγάλο θαύμα.
-Θυμάσαι, παιδί μου, τον ρώτησε, ποιά ώρα συνήλθες από την αρρώστια;
-Την ώρα πού επικαλέστηκα την ευχή σου, απάντησε εκείνος. Ό όσιος, με τον φωτισμένο του νου, γνώριζε τί είχε λεχθεί στην διάρκεια τής αρρώστιας του και ξαναρώτησε:
-Άφησες, παιδί μου, χρήματα στους ιερείς, να λειτουργούν για την σωτηρία τής ψυχής σου;
-Όχι, γέροντα. Τί θα είχα να ωφεληθώ άν άφηνα κάτι; Δεν θα πήγαινε χαμένο;
-Μην το λες αυτό.
Ό άδελφόθεος Ιάκωβος γράφει: «Ασθενεί τις έν ύμίν; προσκαλεσάσθω τούς πρεσβυτέρους της εκκλησίας, και προσευξάσθωσαν έπ’ αυτόν άλείψαντες αυτόν έλαίω έν το ονόματι του Κυρίου και ή ευχή της πίστεως σώσει τον κάμνοντα, και έγερεί αυτόν ό Κύριος· καν αμαρτίας ή πεποιηκώς, άφεθήσεται αύτώ». Να λοιπόν πού οι ευχές των ιερέων είναι αποτελεσματικές, για όποιον τις ζητάει με πίστη. Δώσε τώρα κι εσύ ένα ποσό, για λειτουργίες, και θα λάβεις από τον Θεό την πρέπουσα πληροφορία.
Έτσι κι έκανε. Έδωσε χρήματα σ’ έναν ιερέα για να του κάνει σαρανταλείτουργο, και γύρισε στον σπίτι του. Όταν συμπληρώθηκαν οι λειτουργίες, μετά από σαράντα μέρες, κι ενώ σηκωνόταν από τον ύπνο, βλέπει ξαφνικά ν’ ανοίγουν οι πόρτες του σπιτιού του και να μπαίνουν σαράντα άνδρες έφιπποι, λαμπροί και αγγελόμορφοι, είκοσι από δεξιά και είκοσι από αριστερά. -Κύριοι μου, φώναξε έκπληκτος ό άρχοντας, πώς μπήκατε σε σπίτι ανθρώπου αμαρτωλού;
-Εμείς οι σαράντα, πού βλέπεις, του απάντησαν εκείνοι, αντιπροσωπεύουμε τις λειτουργίες πού έγιναν για σένα στον φιλάνθρωπο Θεό. Μάς έστειλε Εκείνος, για να σε συνοδεύσουμε μέχρι την εκκλησίας. Πήγαινε μέσα χαρούμενος, χωρίς δισταγμό. Να, με τα πρεσβυτικά χέρια συμπληρώθηκαν οι σαράντα λειτουργίες, πού έγιναν για να ενωθεί ό Χριστός μαζί σου και να κατοικήσει στην καρδιά σου.
Ύστερα από αυτά, ό άρχοντας μοίρασε την περιουσία του σε ευλαβείς ιερείς, για να γίνουν λειτουργίες «υπέρ αφέσεως των αμαρτιών αυτού», διακηρύσσοντας πώς οι θείες λειτουργίες και οι αγαθοεργίες μπορούν να ανεβάσουν την ψυχή του ανθρώπου από τα καταχθόνια στα επουράνια.
Εἶναι ἡ μέγιστη καὶ πιὸ ἰσχυρὴ προσευχή καθὼς ἀποτελεῖ συμμετοχὴ στὴν προσευχὴ καὶ τὴ θυσία τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἱεροσολύμων διδάσκει σχετικά: «Μέγιστη ὠφέλεια πιστεύουμε ὅτι θὰ λάβουν αὐτοί, γιὰ τοὺς ὁποίους δεόμαστε κατὰ τὴν ἁγία καὶ φοβερὴ θυσία τῆς Θείας Λειτουργίας, ἀκόμα κι ἂν εἶναι ἁμαρτωλοί, ἀφοῦ Χριστὸν ἐσφαγιασμένον ὑπὲρ τῶν ἡμετέρων ἁμαρτημάτων προσφέρομεν ἐξιλεούμενοι ὑπὲρ αὐτῶν τε καὶ ἡμῶν τὸν φιλάνθρωπον Θεόν». Καὶ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: «Δὲν νομοθέτησαν τυχαία οἱ Ἀπόστολοι νὰ μνημονεύουμε κατὰ τὰ φρικτὰ μυστήρια (Θεία Λειτουργία) τοὺς κεκοιμημενούς. Γνωρίζουν ὅτι εἶναι πολὺ μεγάλη ἡ ὠφέλεια γι’ αὐτούς».
Ἡ ἐμπειρία μαρτυρεῖ γιὰ τὴ δύναμη αὐτῆς τῆς προσευχῆς, ποὺ δὲν εἶναι «ἀτομικὴ προσευχὴ» ἀλλὰ ἡ προσευχὴ ὁλόκληρης τῆς Ἐκκλησίας.
Πηγή: www.osiaeirini.gr

Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2014

ΠΕΡΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΕΩΣ-Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου



Ομιλίες Ιωάννου του Χρυσοστόμου - 1335 μ.Χ. - Mονή Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος


ΠΕΡΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΕΩΣ

Μαθήτρια τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου ὁ ὁποῖος τῆς ἔστειλε 11 ἐπιστολές ἀπό τό τόπο τῆς ἐξορίας του. Στήν 10η ἐπιστολή τῆς γράφει: 
«Πράγματι, ἡ κατάθλιψη εἶναι φοβερό βασανιστήριο τῶν ψυχῶν, εἶναι ἕνας πόνος ἀνέκφραστος καί ποινή πικρότερη ἀπό κάθε ἄλλη ποινή καί τιμωρία. Γιατί μιμεῖται τό σκουλήκι, πού ἔχει δηλητήριο καί προσβάλλει ὄχι μόνον τό σῶμα, ἀλλά καί τήν ἴδια τήν ψυχή. 
Είναι σαράκι πού κατατρώγει ὄχι μόνον τά κόκκαλα, ἀλλά καί τη σκέψη εἶναι ένας δήμιος καθημερινός πού δέν ξεσχίζει μόνον τά πλευρά, ἀλλά καταστρέφει καί τη δύναμη τῆς ψυχῆς· εἶναι καί νύχτα παντοτινή, σκοτάδι χωρίς τό παρα-μικρό φῶς, τρικυμία καί ζάλη, πυρετός κρυφός, πού καίει περισσότερο ἀπό κάθε φλόγα, πόλεμος χωρίς ἀνακωχή, ἀρρώστια πού κάνει σκοτεινά πολλά ἀπό αὐτά πού βλέπουμε. 
Γιατί ὁ ἴδιος ὁ ἥλιος καί ὁ καθαρός ἀέρας φαίνεται ὅτι ἐνοχλοῦν ἐκείνους πού ἔχουν αὐτή τη διάθεση καί μεταβάλλει τό μεσημέρι σέ μεσάνυκτα.
Γι’ αὐτό καί ὁ θαυμάσιος προφήτης δηλώνοντας αὐτό ἔλεγε· «ὁ ἥλιος θά δύσει γι’ αὐτούς τό μεσημέρι» (Ἀμώς 8,9),ὄχι μέ τήν ἔννοια ὅτι ὁ ἥλιος ἐξαφανίζεται οὔτε ὅτι διακόπτει τόν συνηθισμένο δρόμο του, ἀλλά μέ τήν ἔννοια ὅτι ὁ λυπημένος ἄνθρωπος τό καταμεσήμερο φαντάζεται ὅτι εἶναι νύχτα. 
Ἡ σκοτεινή νύχτα δέν εἶναι τέτοια, ὅπως εἶναι ἡ νύχτα τῆς ἀθυμίας, ἡ ὁποία δέν προέρχεται ἀπό φυσικό νόμο, ἀλλά ἀπό σκοτισμό τῆς διάνοιας. Γι’ αὐτό καί εἶναι φοβερή καί ἀφόρητη, ἔχει πρόσωπο ἄσπλαχνο, εἶναι σκληρότερη ἀπό κάθε τύραννο, δέν ὑποχωρεῖ γρήγορα σε κανένα ἀπό ἐκείνους πού προσπαθοῦν νά τήν διαλύσουν, ἀλλά κρατεῖ πολλές φορές τήν ψυχή πού ἔχει κυριεύσει στερεώτερα ἀπό διαμάντι, ὅταν αὐτή δέν ἀκολουθεῖ τήν κατά Θεόν φιλοσοφία. 
Σήκω ἐπάνω καί ἅπλωσε τό χέρι σου στο λόγο μου καί πρόσφερέ μου αὐτήν τήν καλή συμμαχία, γιά νά σε ἀπαλλάξω τελείως ἀπό τήν αἰχμαλωσία τῶν πικρῶν σκέψεων.
Γνωρίζοντας αὐτά τά πράγματα, εὐσεβεστάτη κυρία μου, νά κοπιάζεις καί νά ἀγωνίζεσαι καί νά βιάζεις τόν ἑαυτό σου, ἔχοντας τή συμμαχία τῶν λόγων μου, ὥστε νά διώχνεις καί νά ἀπομακρύνεις μέ πολλή ὁρμή τίς ἀπαισιόδοξες σκέψεις πού σέ ταράσσουν καί σοῦ προκα-λοῦν θόρυβο καί ζάλη» (Ε.Π.Ε. τόμ. 37, 452).
 
Πηγή: http://proskynitis.blogspot.gr/

Ορθόδοξη Εκκλησία και Φυσικό Περιβάλλον


Του Ιωάννη Γ. Ζαχαράκη, Μ.Δ.Ε. Θεολογίας
Το φυσικό περιβάλλον ή οικοσύστημα μέσα στο οποίο ζει και κινείται ο άνθρωπος και όλες οι ζωντανές υπάρξεις του πλανήτη μας, περνάει ως γνωστόν τις τελευταίες μεταπολεμικές δεκαετίες μια πρωτοφανή κρίση.  Πώς, όμως, αντιλαμβάνεται την οικολογική κρίση η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία; Ποιους θεωρεί (συν)υπεύθυνους για την κακομεταχείριση και την καταδυνάστευση της κτίσης; Ποιος είναι ο θεολογικός της λόγος έναντι της υλικής δημιουργίας και ιδιαίτερα έναντι του φυσικού περιβάλλοντος; Πρόκειται για μερικά από τα καίρια ερωτήματα, τα οποία θα επιχειρήσουμε να προσεγγίσουμε, επιδιώκοντας κυρίως να καταθέσουμε μια άλλη μαρτυρία, μια χριστιανική μαρτυρία και πρόταση. Και αυτό γιατί ακόμα και εμείς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, ενώ  δικαιολογημένα, πολλές φορές, καυχιόμαστε ότι νοιαζόμαστε για τη σωτηρία του περιβάλλοντος, ωστόσο στην πράξη αγνοούμε ή αδιαφορούμε για τις συνέπειες των λανθασμένων επιλογών μας. Το «κλάμα», όμως, της κτίσης είναι τόσο εκκωφαντικό, ώστε ο κάθε άνθρωπος και ιδιαίτερα ο χριστιανός, να μην μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν τον «ξυπνάει», όπου και αν κατοικεί, ακόμα και στις πιο απόμερες γωνιές της γης...
Θα ξεκινήσουμε, λοιπόν, αυτή τη χαρτογράφηση του οικολογικού προβλήματος, προσεγγίζοντας, αρχικά, τη βιβλική σχέση, υπό το φως της ορθόδοξης θεολογίας, ανάμεσα στο τρίπτυχο Θεός - άνθρωπος - κόσμος. Ο Θεός, σύμφωνα με τη βιβλική διήγηση περί δημιουργίας, δημιουργεί τον κόσμο και τον άνθρωπο από ελευθερία και αγάπη. Η εξελικτική πορεία, η οποία ακολουθείται κατά τη δημιουργία, δηλαδή από τα απλούστερα στα συνθετότερα και από τα ατελέστερα στα τελειότερα, αποκαλύπτει έναν κόσμο, ο οποίος κατασκευάσθηκε με σοφία, σχέδιο και σκοπιμότητα: «καὶ εἶδεν ὁ Θεὸς τὰ πάντα, ὅσα ἐποίησε, καὶ ἰδοὺ καλὰ λίαν» (Γεν. 1,31).   
Ο άνθρωπος, όμως, εκτός από την κατά τεκμήριο τελειότητα, την οποία φέρει ως «κατ΄ εἰκόνα» Θεού προσωπική δημιουργία, έχει και στενή σχέση με τον υλικό κόσμο, αφού και οι δύο έχουν ως δομικό στοιχείο την ύλη. Επιπλέον, ο άνθρωπος φαίνεται ότι στην πρωταρχική κατάστασή του, δηλαδή στον Παράδεισο, ήταν «ομοτράπεζος των ζώων» και μοιράζονταν την ίδια τροφή, δηλαδή τα χόρτα και τα φυτά, με το ζωικό βασίλειο: «καὶ εἶπεν ὁ Θεός· ἰδοὺ δέδωκα ὑμῖν πάντα χόρτον σπόριμον σπεῖρον σπέρμα, ὅ ἐστιν ἐπάνω πάσης τῆς γῆς, καὶ πᾶν ξύλον, ὃ ἔχει ἐν ἑαυτῷ καρπὸν σπέρματος σπορίμου, ὑμῖν ἔσται εἰς βρῶσιν» (Γεν. 1,29). Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ξεκάθαρα ότι στην πρωταρχική κατάσταση ούτε ο άνθρωπος βρισκόταν σε διάσταση και εχθρότητα με τα ζώα ούτε τα ζώα επιβουλεύονταν τον άνθρωπο, τα οποία, όπως και ο άνθρωπος, ήταν χορτοφάγα.
Ωστόσο, ο άνθρωπος προικίζεται με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της δημιουργικότητας, του λόγου, της ελευθερίας και τη μεγάλη δωρεά να εξουσιάζει στο διηνεκές ολόκληρη την κτιστή δημιουργία: «καὶ εἶπεν ὁ Θεός· ποιήσωμεν ἄνθρωπον κατ᾿ εἰκόνα ἡμετέραν καὶ καθ᾿ ὁμοίωσιν, καὶ ἀρχέτωσαν τῶν ἰχθύων τῆς θαλάσσης καὶ τῶν πετεινῶν τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῶν κτηνῶν καὶ πάσης τῆς γῆς καὶ πάντων τῶν ἑρπετῶν τῶν ἑρπόντων ἐπὶ τῆς γῆς» (Γεν. 1,26-28). Η εντολή, όμως, την οποία λαμβάνει ο άνθρωπος είναι να διοικήσει τον κόσμο, «όχι με οποιοδήποτε τρόπο, αλλά με τον ίδιο τρόπο -και για λογαριασμό- του Θεού» (Αγόρας Κ.). Πρόκειται για μια εξουσία, η οποία είναι στην ουσία ένα είδος διακονίας, κατά το πρότυπο του Ιησού Χριστού, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος καλείται έμπρακτα να εκδηλώσει αισθήματα συμπάθειας, αγάπης και αυτοθυσίας για την κτίση. Ο άνθρωπος παρεμβάλλεται ανάμεσα στον Τριαδικό Θεό και στην υλική δημιουργία και αυτό τον κάνει συνυπεύθυνο όχι μόνο για τη δική του πτώση, αλλά και για την πτωτική πορεία ολόκληρης της κτίσης.
Παρατηρούμε, όμως, τη διαφορετική αντίληψη, η οποία υπάρχει στον άνθρωπο πριν και μετά την πτώση, δηλαδή την προσωπική και υπαρκτική αλλοτρίωσή του, η οποία εκδηλώνεται με ποικίλους τρόπους, όπως:
v    Το γεγονός ότι ο άνθρωπος καθιστά τον εαυτό του έσχατο κέντρο αναφοράς της δημιουργίας, από μεθόριο, γεφυροποιό, τον οποίο ο Θεός είχε (εγ)καταστήσει.
v    Τη διατάραξη των αρμονικών σχέσεων με τη φύση. Ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, κάνει λόγο για ηθελημένη άρνηση της φύσης να υποταγεί στον παραβάτη άνθρωπο.
v    Τη μετατροπή της αρχικής σχέσης διαλόγου και επικοινωνίας μεταξύ Θεού - ανθρώπου - κτίσης σε μονόλογο, σύγκρουση και τελικά θάνατο.
Η απαλλαγή, έτσι, από τις συνέπειες της πτώσης, δηλαδή τη φθορά και το θάνατο, δεν είναι κατορθωτή παρά μόνο μέσα από την ενανθρώπηση του Ιησού Χριστού. Ο άνθρωπος, άλλωστε, όπως προαναγγέλθηκε από τους Προφήτες, τους Κριτές και τους Δικαίους στην Παλαιά Διαθήκη, ανέμενε, όπως και η κτίση, τη σωτηρία από τη φθορά και το θάνατο στο πρόσωπο του Μεσσία. Ο Θεός Πατέρας αναλαμβάνει την πρωτοβουλία να αποστείλει τον Θεό Υιό του, τον Ιησού Χριστό στον κόσμο και Εκείνος γίνεται ένας από εμάς, για να καταστεί δυνατή η σωτηρία του ανθρώπου και η ανακαίνιση της κτίσης. Μ΄ αυτόν τον τρόπο ο Τριαδικός Θεός επιβεβαιώνει ότι η δημιουργία Του ποτέ δεν έπαψε να είναι «καλή λίαν» και συγχρόνως ότι ποτέ δεν εγκαταλείφθηκε στις δικές της έμφυτες δυνάμεις. Η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία μέσα από την ενανθρώπηση του Ιησού Χριστού (δια)βλέπει  την αποκατάσταση των αρμονικών σχέσεων μεταξύ ανθρώπου και κτίσης με τον Τριαδικό Θεό και συγχρόνως τη δυνατότητα του ανθρώπου να ξαναβρεί τον αρχικό του προσανατολισμό σε σχέση με την υλική δημιουργία και ειδικότερα με το φυσικό περιβάλλον.
Ο «καινούριος» εν Χριστώ άνθρωπος δεν καταδυναστεύει πλέον τη φύση, αλλά προσφέρεται με αγάπη, θυσία και ανιδιοτέλεια, για να τη διακονήσει. Δεν αρνείται το ρόλο του ως συνδημιουργός του Θεού, τον οποίο διέκοψε η κατάσταση της πτώσης. Με την ενανθρώπηση, το τρίπτυχο των σχέσεων Θεός – άνθρωπος – κόσμος αποκαθίσταται. Κατά τον ίδιο τρόπο, ο χριστιανός εκδηλώνει σεβασμό προς την ύλη και τον υλικό κόσμο, αφού ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός έγινε ύλη, χωρίς όμως να τη θεοποιεί ή να την ειδωλοποιεί. Επιπλέον, η «έξοδος» του Ιησού Χριστού από τον κόσμο δε συνοδεύεται από εγκατάλειψη του κόσμου, αλλά από την παρουσία της Εκκλησίας, δηλαδή τη σύναξη του λαού του Θεού αλλά και όλου του σύμπαντος κόσμου «επί το αυτό». Ο Ιησούς Χριστός προσφέρεται από αγάπη στα δημιουργήματά του μέσω της Θείας Ευχαριστίας και τα δημιουργήματα καλούνται να ανταποκριθούν σ’ αυτή την πρόσκληση με πραγματική αγάπη, διότι η αγάπη είναι η αληθινή τροφή για τους ανθρώπους. «Κάτω απ΄ αυτή την προοπτική η Εκκλησία δεν είναι τίποτε άλλο παρά η κτίση, που ξαναβρίσκει την ενότητά της και χριστοποιείται» (Κεσελόπουλος Α.).
Το όραμα, ωστόσο, της καθολικής «χριστοποίησης» της κτίσης, το οποίο εγκαινιάζει η ενανθρώπηση του Ιησού Χριστού, φαίνεται να υποσκάπτεται από τη σταδιακή αλλαγή πορείας του ανθρώπου έναντι αυτής. Οι ρίζες, φυσικά, της σύγχρονης οικολογικής κρίσης, συνδέονται αναπότρεπτα με τη Χριστιανική Παράδοση του δυτικού πολιτισμού. Η βαθιά, όμως, ανθρωπολογική κρίση και ο βιασμός του φυσικού περιβάλλοντος πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια των νεωτερικών και μετανεωτερικών χρόνων. Σ΄ αυτό συνέβαλε, κατά γενική ομολογία, ο πολιτισμός της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού, οι οποίοι αντιμετώπισαν την κτίση, όχι ως δημιουργία του άκτιστου και υπερβατικού Θεού, αλλά ως χώρο άσκησης της εξουσίας και της κυριαρχίας του ανθρώπου. «Έτσι, «οτιδήποτε (…) δεν συμφωνούσε με τον ορθό λόγο, δηλαδή την τετράγωνη λογική και τα μαθηματικά, ήταν για τον άνθρωπο της Αναγεννήσεως απορριπτέο, ενώ ταυτόχρονα υιοθετήθηκε ο ωφελιμισμός, η χρησιμοθηρία και η επιβολή στη σχέση με τη φύση και το περιβάλλον» (Κεσελόπουλος Α.).
Η οικολογική κρίση φθάνει στην αποκορύφωσή της κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής και τεχνολογικής επανάστασης, αλλά και των σύγχρονων επιτευγμάτων της βιοτεχνολογίας. Σήμερα ζούμε στην εποχή του Homo Scientificus (=ο άνθρωπος επιστήμονας), όπου το ήθος εκφυλίζεται στην προσπάθεια του ανθρώπου να ζήσει με τις δικές του ατομικές -αποσπασματικές- δυνάμεις, αποκομμένος και αποστασιοποιημένος από τη χάρη και τις δωρεές του Τριαδικού Θεού. Η κρίση, μάλιστα, στις σχέσεις του με το φυσικό περιβάλλον, εκτός από την υπαρξιακή του γύμνια, «αποκαλύπτει και ένα είδος εμμονής και επιθυμίας ολοκλήρωσης των συνεπειών του προπατορικού αμαρτήματος στις ακρότατες κοσμικές διαστάσεις του» (Γιαγκάζογλου Στ.). Οι άνθρωποι δείχνουν σαν να μην επιθυμούν, ιδιαίτερα, την ύπαρξη, καθώς και την παρουσία των ενεργειών του Τριαδικού Θεού στη ζωή τους. Επιχειρούν να πορευτούν και λίγο μόνοι τους· ελπίζουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν και χωρίς το Θεό. Οι συνέπειες, ωστόσο, από μια τέτοια απόφαση μπορεί να είναι οδυνηρές. Και αυτό, γιατί η αποστασία του ανθρώπου από το Θεό προκαλεί την «οργή» Του, όπως και στον κατακλυσμό, η οποία, όπως σε κάθε έκφραση ανταρσίας του ανθρώπου, εκδηλώνεται με ποικίλους, αλλά όχι εκδικητικούς, τρόπους.
Οι μεμονωμένες ενέργειες μικρών οργανωμένων ομάδων για τον περιορισμό της οικολογικής κρίσης, φαίνεται να μην έχουν το ανάλογο αντίκρισμα -και αναφερόμαστε στις ποικίλες οικολογικές πρωτοβουλίες και δράσεις. Και αυτό, γιατί τα σύγχρονα οικολογικά κινήματα στην προσπάθειά τους να ευαισθητοποιήσουν, όσο το δυνατόν περισσότερους πολίτες, αλλά και κυβερνήσεις εθνικών κρατών, κάνουν λόγο για την ανάγκη προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος από τον άνθρωπο για λόγους κυρίως πρακτικής χρησιμότητας. Το φυσικό περιβάλλον οφείλει να προστατευθεί, όχι γιατί είναι δημιουργία του Τριαδικού Θεού, η οποία συνδέεται αναπόσπαστα με την ανθρώπινη ύπαρξη, αλλά γιατί είναι αναγκαίο για την επιβίωση της ανθρώπινης ύπαρξης. Η ορθολογιστική και ωφελιμιστική αυτή αντίληψη είναι εκείνη όμως, η οποία οδήγησε τον άνθρωπο στο να εκμεταλλεύεται περισσότερο από όσο έπρεπε τους φυσικούς πόρους, να δημιουργεί μεγαλύτερες ανάγκες στην καθημερινή ζωή του, να αναγνωρίζει στην επιστημονική έρευνα απαραβίαστη αυταξία και ιερότητα, αφού αυτή συντελούσε στην πρόοδο και στην ευημερία του.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία και Θεολογία απέναντι στο οξύτατο περιβαλλοντικό πρόβλημα δεν μένει ασυγκίνητη και αδιάφορη. Ήδη, από το 1989, με πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως καθιερώθηκε η 1η Σεπτεμβρίου, ημέρα έναρξης του εκκλησιαστικού έτους, ως ημέρα προσευχών και δεήσεων από τον άνθρωπο προς το Θεό. Και αυτό για να μας προστατεύει, όχι από τα διάφορα φυσικά και απρόβλεπτα φαινόμενα, αλλά για να μας αποτρέπει από τις καταστροφές, τις οποίες ο ίδιος ο άνθρωπος προξενεί στο φυσικό περιβάλλον του. Συχνές είναι, επίσης, οι οικολογικές πρωτοβουλίες του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, ο οποίος δεν παραλείπει να επισημαίνει σε κάθε ευκαιρία, ότι δεν είναι πλέον πολυτέλεια ούτε οικολογικός ακτιβισμός η αγάπη μας προς το φυσικό περίγυρό μας. Η αντίληψη όμως, η οποία κυριάρχησε στον πολιτισμό των νεωτερικών και μετανεωτερικών χρόνων, ότι ο κόσμος είναι ένα τυχαίο επεισόδιο της ύλης, δεν μπορεί να εμπνεύσει και να ενεργοποιήσει δραστικά και θυσιαστικά το σύγχρονο εκκοσμικευμένο άνθρωπο προς την κατεύθυνση της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Επιπλέον, η Ορθόδοξη Εκκλησία και θεολογία θεωρεί, ότι η έλλειψη εσχατολογικής -τελικής- προοπτικής για το φυσικό περιβάλλον από το σύγχρονο άνθρωπο, αποθαρρύνει σωστικές παρεμβάσεις υπέρ της μέριμνας και της προστασίας του.
Το οικολογικό πρόβλημα, όπως και κάθε άλλο πρόβλημα του ανθρώπου, οφείλει να αντιμετωπιστεί στη ρίζα του, η οποία δεν είναι άλλη από το γενικευμένο εγωισμό του, τα συμφέροντα και την αμαρτία. Άλλωστε, το οικολογικό κακό δεν είναι λιγότερο κακό από οποιοδήποτε άλλο ανθρωπολογικό ή κοινωνικό κακό  εμφανίζεται μέσα στη ζωή των ανθρώπων, όπως επισημαίνει ο π. Ι. Ζηζιούλας. Ο άνθρωπος οφείλει να αντικρίσει τον κόσμο ως δώρο του Θεού προς αυτόν, για να κατορθώσει έτσι να τον προστατεύσει και συγχρόνως να τον επιστρέψει ευχαριστιακά και δοξολογικά προς Αυτόν. Και αυτό γιατί, όπως αναφέρει ο π. Δ. Στανιλοάε, «ο κόσμος αυτός είναι δρόμος δεν είναι το τέρμα του δρόμου». Ο νυν Οικουμενικός Πατριάρχης κάνει λόγο μάλιστα για ένα νέο ευχαριστιακό, λειτουργικό και ασκητικό ήθος από τη μεριά του ανθρώπου έναντι του φυσικού περιβάλλοντος, το οποίο οφείλει να απορρέει από την ορθή και αρμονική σχέση μεταξύ Θεού - ανθρώπου - κόσμου.
Το ερώτημα, το οποίο τίθεται είναι, αν πρόκειται τελικά, για έναν άλλο τρόπο προσέγγισης της υλικής δημιουργίας, ο οποίος βρίσκεται στον αντίποδα του σύγχρονου καταναλωτικού και ευδαιμονιστικού δυτικού τρόπου ζωής ή για μια ουτοπική θεωρητική ενασχόληση, αποκομμένη από τη λειτουργική, τη μυστηριακή και την ασκητική ζωή της ορθόδοξης χριστιανικής Ανατολής. Η απάντηση είναι ότι ασφαλώς και ισχύει το πρώτο. Ο «πιστός» άνθρωπος (υπο)κινούμενος από ελευθερία και αγάπη αναλαμβάνει να προσαγάγει την υλική δημιουργία στο Θεό, ώστε να την καταστήσει και πάλι τόπο «δεσποτείας», τόπο παρουσίας του Τριαδικού Θεού. «Τα σά ἐκ τῶν σῶν σοί προσφέρομεν κατά πάντα καί διά πάντα» (Θεία Λειτουργία Ι. Χρυσοστόμου). Επιπλέον, η Ορθόδοξη Εκκλησία και θεολογία, επιδιώκοντας το διάλογο και την επικοινωνία με το χώρο των φυσικών επιστημών, επιθυμεί να συμβάλει στην κοινή και αγωνιώδη προσπάθεια του σύγχρονου ανθρώπου για τη θεραπεία των πληγών της κτίσης. Και αυτό, γιατί η επίλυση των προβλημάτων της μόλυνσης και σε αρκετές περιπτώσεις της καταστροφής του φυσικού περιβάλλοντος απαιτεί καθολική εγρήγορση, συμμετοχή και δράση.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία ωστόσο, θεωρεί ότι η ριζική αντιμετώπιση της σύγχρονης οικολογικής κρίσης δεν μπορεί να προέλθει παρά μόνο μέσα από την καλλιέργεια και την υιοθέτηση ενός ευχαριστιακού οικολογικού ήθους. Η κτίση για την Ορθόδοξη Παράδοση παραμένει πάντα η ελεύθερη και χαριστική δημιουργία του άκτιστου και υπερβατικού Θεού, την οποία ο άνθρωπος προ(σ)καλείται ελεύθερα να αναφέρει ευχαριστιακά και δοξολογικά στον Τριαδικό Θεό, για να μην επιστρέψει ξανά στην απόλυτη ανυπαρξία και στο θάνατο. Η Ορθόδοξη Ανατολή μέσα από το λειτουργικό και τον ασκητικό τρόπο ζωής της διασφαλίζει αυτόν τον ευχαριστιακό χαρακτήρα της και παράλληλα διατρανώνει την καθολική οικολογική συνείδησή της. Η πιο μεγάλη μάλιστα επιβεβαίωση της αξίας του υλικού κόσμου από την Εκκλησία είναι η χρησιμοποίηση στη Θεία Ευχαριστία του άρτου και του οίνου, για να γίνουν το Άγιο Σώμα και το Τίμιο Αίμα του ενανθρωπήσαντος Ιησού Χριστού. Τα αντιπροσωπευτικά αυτά αγαθά της υλικής δημιουργίας γίνονται έτσι, εσαεί ο φυσικός σύνδεσμος και ο χώρος συνάντησης μεταξύ Θεού και ανθρώπου, όπως συνέβη και με την ενανθρώπηση του Ιησού Χριστού.
Αντίστοιχα η μοναχική και ασκητική ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ως γνήσια μορφή διαμαρτυρίας απέναντι στην παράχρηση και στην καταναλωτική μανία των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών, είναι μια θετική και αισιόδοξη πρό(σ)κληση για το σύγχρονο εκκοσμικευμένο άνθρωπο. Η ησυχαστική ζωή της Ορθόδοξης Χριστιανικής Ανατολής δεν αποποιείται την αποστολή και την ευθύνη του ανθρώπου μέσα στον κόσμο, όπως αυτή απορρέει από την ρητή εντολή του Θεού «ἐργάζεσθαι αὐτόν καί φυλάσσειν» προς τον πρώτο άνθρωπο. Αντίθετα, αποκαλύπτει και μαρτυρεί, ότι αυτός ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί και από τους υπόλοιπους ανθρώπους στον καθημερινό βίο τους. Ο γέροντας Πορφύριος, ο οποίος έζησε μάλιστα στην εποχή μας, συνήθιζε να λέγει για τις ομορφιές της φύσης, ότι είναι «οι μικρές αγάπες που μας οδηγούν στη μεγάλη Αγάπη, τον Χριστό». Ο γέροντας Σιλουανός ο Αθωνίτης (1866-1938) θεωρούσε ότι κάθε κακομεταχείριση προς τα φυτά και τα δέντρα είναι αντίθετη με τη διδαχή της χάρης. Οι «πνευματοφόροι» μοναχοί και οι ασκητές δείχνοντας απέραντο σεβασμό και αγάπη προς όλα τα δημιουργήματα του Θεού, αλλά και αναλαμβάνοντας να διακονήσουν ανιδιοτελώς την υλική δημιουργία, αναδεικνύουν και επιβεβαιώνουν το ασκητικό ήθος της Εκκλησίας, το οποίο τόση ανάγκη έχει ο σύγχρονος άνθρωπος. Η αφθαρτοποίηση και ακεραιοποίηση της κτίσης δεν είναι έτσι σύνθημα ή σλόγκαν για την Ορθόδοξη Εκκλησία και θεολογία, αλλά συστατικό στοιχείο της ηθικής της, του ήθους της, της ζωής της.
Μ΄ αυτή την έννοια η ηθική της Ορθόδοξης Παράδοσης δεν ενδιαφέρεται πρωτίστως για τη βελτίωση του ατομικού χαρακτήρα του κάθε ανθρώπου ή της κοινωνίας, αλλά κατεξοχήν για τη σωτηρία, την ακεραιότητα του όλου ανθρώπου (σώματος και ψυχής), καθώς και ολόκληρης της υλικής δημιουργίας. «Σωτηρία για την Εκκλησία είναι να ζήσει ο άνθρωπος σώος και ακέραιος μέσα στο ακέραιο και σώο σύμπαν», όπως επισημαίνει ο Α. Κεσελόπουλος. Επιπλέον, η Ορθόδοξη θεολογία, δεν αντιλαμβάνεται τον ανθρώπινο πολιτισμό μακριά ή αποκομμένο από το ζωντανό σώμα της Εκκλησίας, το οποίο είναι συγχρόνως και «Σώμα ζώντος Χριστού». Ο κόσμος οφείλει την ύπαρξή του στην Εκκλησία, στον Ιησού Χριστό και συγχρόνως ο κόσμος ως «Σώμα ζώντος Χριστού» προϋποθέτει μέσα του την ίδια την παρουσία του Ιησού Χριστού. «Η αναστημένη ανθρώπινη φύση Του λειτουργεί στη συνέχεια μέσα στην ιστορία, σαν «μαγιά». Γίνεται τροφή και φάρμακο (Θεία Ευχαριστία), για να μπολιάσει και να ανακαινίσει σιγά – σιγά την δημιουργία» (Παπαθανασίου Αθ.). Όπως, μάλιστα, επισημαίνει ο π. Α. Σμέμαν, στο βιβλίο του «Για να ζήσει ο κόσμος», ο άνθρωπος οφείλει, αν θέλει να ζήσει αρμονικά και αγαπητικά σε σχέση με το Θεό, το συνάνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον του, να γίνει «Σώμα ζώντος Χριστού».
Για να επιτευχθεί όμως αυτή η συμπαντική - καθολική μεταμόρφωση, απαιτείται η προσωπική μας αλλαγή, η οποία στη γλώσσα της Εκκλησίας μας ονομάζεται «μετάνοια»· και ασφαλώς όχι η εύκολη μετάθεση της ευθύνης στους άλλους, στην κοινωνία και τελικά στο απρόσωπο σύστημα (Μαντζαρίδης Γ.). Παρόμοια πρόσκληση, για ανάληψη από τον κάθε άνθρωπο της προσωπικής του ευθύνης έναντι του φυσικού περιβάλλοντος, απευθύνει με πολλή παρρησία και ο Νίκος Καζαντζάκης, όταν λέγει: «Ν' αγαπάς την ευθύνη. Να λες, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γη. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω». Ο άνθρωπος, λοιπόν, στο μέτρο που εγκαταλείπει τον εγωκεντρικό, τον αυτόνομο και τον κτητικό τρόπο ζωής, καθίσταται (συμ)μέτοχος, (συν)εργάτης και (συν)δημιουργός του καινούριου -αναστάσιμου- πολιτισμού, τον οποίο εγκαινίασε ο Ιησούς Χριστός με την ενανθρώπησή του. 
 
Πηγή: http://antiairetikos.blogspot.gr


Η ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ ΕΝΑ ΕΠΙΚΑΙΡΟ ΘΕΜΑ

Του Γεωργίου Διαμαντίδη

Πηγή φωτογραφίας http://svouranews.blogspot.com/
Σ’ αυτό το άρθρο μας, θα ασχοληθούμε με την αυτοκτονία και τους τρόπους αντιμετώπισής της.
Δυστυχώς, υπάρχουν άνθρωποι,  στις ημέρες μας που αυτοκτονούν για διάφορους λόγους. Είτε είναι ενήλικοι, είτε ανήλικοι. Δεν  βρίσκουν διέξοδο στο  πρόβλημα τους και έτσι βάζουν  τέλος στη ζωή τους. Τι πραγματικά όμως φταίει, που  βάζουν τέλος στη ζωή τους;  Πάνω από όλα, λοιπόν,  είναι η έλλειψη  πίστεως και η εμπιστοσύνη στο Θεό. Η οικονομική κρίση, τα λεφτά που χάθηκαν στα καζίνα, η ερωτική απογοήτευση, τα παιδιά που δεν πέρασαν στις πανελλήνιες εξετάσεις κ.λ.π., δεν είναι όλα αυτά  δικαιολογίες ενώπιον του Θεού. Η αυτοκτονία είναι μεγάλη αμαρτία. Δεν την  θέλει και ο Θεός! Αυτός που έχει την εξουσία του θανάτου και της ζωής είναι  o Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Διαβάζουμε στην Αποκάλυψη, 1:18. «…και έχω τας κλεις του θανάτου και του άδου».
Βλέπουμε, τα κλειδιά του θανάτου, τα έχει ο Κύριος μας και Θεός μας ο Ιησούς. Ποιος είμαι εγώ και εσύ, ν’ αφαιρούμε από μόνοι την ζωή μας;   Εφόσον, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, έχει τα κλειδιά του θανάτου; Δεν παραβιάζουμε το θέλημα του Θεού όταν αυτοκτονούμε; Και βεβαίως το παραβιάζουμε. Ο  Θεός δεν έπλασε τον άνθρωπο για απώλεια, αλλά εις περιποίηση των εντολών του και ζωής αφθάρτου κληρονομίας. Χρειάζεται στην εποχή μας να έχουμε πίστη και ελπίδα. Να μην χάνουμε  ΠΟΤΕ  το θάρρος μας, ότι κι αν μας  συμβεί.
Ο λόγος του Θεού λέει: «Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς. άρατε τον ζυγόν μου εφ’ υμάς και μάθετε απ’ εμού, ότι  πράος  ειμι  και ταπεινός τη καρδία, και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών·  ο γαρ ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρόν εστιν» (Ματθ. 11:28).
Ερμηνεία: «Ελάτε σ’ εμέ όλοι σεις, που είσθε κουρασμένοι και φορτωμένοι, και εγώ θα σας δώσω ανάπαυσιν. Σηκώστε επάνω σας τον ζυγόν μου και μάθετε από εμέ, ότι είμαι πράος και ταπεινός στην καρδία και θα βρήτε ανάπαυσιν στις ψυχές σας. Ο ζυγός μου είναι απαλός και το φορτίον μου ελαφρόν».
Για να βρούμε, αγαπητέ μου και αγαπητή μου, ανάπαυσιν στην φορτωμένη καθημερινή ζωή, πρέπει να ανατρέξουμε στον γλυκύτατο Ιησού. Διότι χωρίς τον Ιησού Χριστό, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, (Ιωάν. 15:5).  Ο ίδιος ο Ιησούς μας παραγγέλλει: "Αιτείτε, και δοθήσεται υμιν, ζητείτε, και ευρήσετε, κρούετε, και ανοιγήσεται υμιν· πας γαρ ο αιτών λαμβάνει και ο ζητών ευρίσκει και τω κρούοντι ανοιγήσεται"(Ματθ. 7:7-8. βλέπε και 11:23-24.)
Ερμηνεία: «Ζητάτε και θα σας δοθή, ερευνάτε και θα βρήτε, κτυπάτε και θα σας ανοιχθή η πόρτα. Διότι καθένας που ζητά, λαμβάνει, και καθένας που ερευνά, βρίσκει, και εις εκείνον που κτυπά, θα ανοιχθή η πόρτα».
Τι ωραία τα είπε ο γλυκύτατος Ιησούς!  Εσείς που έχετε τάσεις αυτοκτονίας ή άλλα σοβαρά προβλήματα, πόσες φορές κάνατε καρδιακή προσευχή, με αληθινή  πίστη, στον  Κύριο ημών Ιησού Χριστό; Αυτό το γνωρίζεται μόνο εσείς.  Πίστη είναι, θα λέγαμε απλοϊκά, να εξαρτάσαι από το Θεό. Να παραδέχεσαι ότι μόνος σου είσαι ανεπαρκής, δεν μπορείς να σωθείς. Έχεις απόλυτη ανάγκη να συνδέεσαι άμεσα και αποκλειστικά με τον Ιησού Χριστό, τον Λυτρωτή μας.  
Γνωρίζουμε, Χριστιανέ μου, ότι υποφέρεις  από κάποιες αιτίες,  αλλά μην λυγίσεις και πεις στον εαυτό σου θα αυτοκτονήσω. ΟΧΙ!
Μην το κάνεις αυτό! Δεν είναι αυτή  η λύση. Τρέξε με αγάπη και με πίστη στον γλυκύτατο Ιησού, σ’ αυτόν θα βρεις παρηγοριά και ανάπαυση. Ο Ιησούς για εσένα αν θες είναι: «Η οδός και η αλήθεια και η ζωή» (Ιωάν. 14:6), είναι ο «Σωτήρας σου» (Ιωάν. 4:42. 10:9. Πράξ. 16:30-31. 2 Τιμ. 2:10). Είναι  «το φως σου», (Ιωάν. 8:12).
Σε αυτό το «φως», αν περπατάς, δεν θα σε  καταλάβει «το σκοτάδι».
«Εκείνος που περπατεί   στο σκοτάδι δεν ξέρει που πηγαίνει» (Ιωάν. 12:35-36).  Για σένα ο Χριστός  «πέθανε» (Ρωμ. 5:8). Για σένα, «ο Θεός από αγάπη, έδωκε  τον Υιόν του  τον μονογενή, δια να μη χαθή όποιος πιστεύει εις αυτόν, αλλά να έχη ζωήν αιώνιον» (Ιωάν. 3:16).
Αυτός,  έγινε «αίτιος αιωνίου σωτηρίας» (Εβρ. 5:9).
«Δεν υπάρχει δι’ ουδενός άλλου σωτηρία, ούτε υπάρχει άλλο όνομα υπό τον ουρανόν, δοσμένο εις τους ανθρώπους, δια του οποίου πρέπει να σωθούμε» (Πράξ. 4:12). Και αυτό το «όνομα» για να «σωθούμε» είναι ο Ιησούς Χριστός! Ο Απ. Παύλος, μας προτρέπει:
«Και παν ότι αν ποιήτε εν λόγω ή εν έργω, πάντα εν ονόματι Κυρίου Ιησού, ευχαριστούντες τω Θεώ και πατρί δι’ αυτού» (Κολ. 3:17).  
Ερμηνεία: «Και κάτι που κάνετε με λόγον ή με έργον, όλα να τα κάνετε εις το όνομα του Κυρίου Ιησού, ευχαριστούντες  τον Θεόν και Πατέρα δι’ αυτού». 
Ότι κι αν κάνουμε στη ζωή μας,  αδελφέ μου, αν  τα κάνουμε  στο όνομα του Κυρίου Ιησού,  ποτέ ΔΕΝ θα φτάσουμε στην αυτοκτονία. Άφησε τον εαυτό σου στα χέρια του Κυρίου Ιησού και μην απελπίζεσαι. Η ελπίδα, λένε, ποτέ δεν πεθαίνει!
Σου έρχεται λογισμός αυτοκτονίας;
Φώναξε δυνατά, «Κύριε, σώσον  με!»  (Ματθ. 14:30).
Προσπάθησε λοιπόν να προσευχηθείς να μην υποκύψεις σ’ αυτό το μεγάλο πειρασμό, διότι «…η δε σάρξ ασθενής» (Ματθ. 26:42).  
Τα παιδιά  του Θεού, δεν συμβιβάζονται ΠΟΤΕ με την αυτοκτονία!
Ο αυτόχειρας, είναι αδύνατο να πάει στη βασιλεία του Θεού. (Εκτός αν υπάρχει σοβαρή ψυχική νόσος κ.λ.π.,  εκεί θα απαντήσει ο Θεός και όχι εμείς).
Ίσως μας ερωτήσεις, αδελφέ μου, από τι μας λύτρωσε ο Χριστός; 
Την απάντηση θα μας τη δώσει ο προφήτης και Πρόδρομος του Χριστού Ιωάννης ο Βαπτιστής: «Τη επαύριον βλέπει ο Ιωάννης τον Ιησούν ερχόμενον προς αυτόν και λέγει· ίδε ο αμνός του Θεού ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου» (Ιωάν. 1:29).
Ναι, αδελφέ μου, από τα δεσμά  και από τη δουλεία της αμαρτίας μας λύτρωσε ο Ιησούς Χριστός! Και να ξέρουμε, δεν υπάρχει για τον άνθρωπο φοβερότερο πράγμα από την αμαρτία. Αμαρτία ΕΙΝΑΙ  η αυτοκτονία!  «Ο Χριστός απέθανε δια τα αμαρτίας μας σύμφωνα με τας  γραφάς» (1 Κορ. 15:3)«… Ο οποίος (Χριστός)  έδωκε τον εαυτόν του για να μας λυτρώση  από κάθε  ανομίαν και καθαρίση  δια τον εαυτόν του ένα λαόν εκλεκτόν, ζηλωτήν καλών έργων» (Τίτ. 2:14).        
Όταν λείπει ο Θεός, αδελφέ  μου, έρχεται και παίρνει την θέση ο διάβολος. Και τότε γίνεται η κατάσταση πολύ δύσκολη. Ο  άνθρωπος, χωρίς φόβο Θεού, κάνει τα πάντα! Μέχρι και  αυτοκτονία!  
Να ξέρεις, Χριστιανέ μου  και κάτι άλλο, σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία κάνει μεγάλο έργο. Ταΐζει χιλιάδες ανθρώπους, ακόμη και από διαφορετικές  εθνικότητες. Κάνει ότι μπορεί το δυνατόν να βοηθήσει τον άνθρωπο, να τον απαλύνει από την δυστυχία.      
Είναι, φυσικά, απαραίτητο να έχουμε έναν έμπειρο πνευματικό ιερέα, όπως έχουμε και τον προσωπικό μας γιατρό.  Ο έμπειρος  πνευματικός θα μας οδηγήσει στην εν Χριστώ  σωτηρία. Προτρέπετε  από την Αγία  Γραφή να έχουμε πνευματικό. Ο Απ. Παύλος, είχε πνευματικό τέκνο, τον Ονήσιμο (Φιλήμ. 10).
Ο καλός πνευματικός,  είναι και  καλός οδηγός, στην πορεία της ζωή μας.  Προσπάθησε, Χριστιανέ μου, να διώξεις από πάνω σου, το λογισμό της αυτοκτονίας, με τους τρόπους που σου  αναφέραμε.
Ναι, αδελφέ μου, ότι ειπώθηκαν μέχρι στιγμής,  τα είπαμε από αγάπη. Και εμείς συμμεριζόμαστε τον πόνο σου! Μας ενώνει ο πόνος!
Κλείνοντας το άρθρο μας, θα παρουσιάσουμε ένα κομμάτι από μια ομιλία ενός πρώην επισκόπου για το θέμα που μιλάμε:  
«Δύο παιδιά, που δεν μπορούσαν να ζήσουν στο χωριό, έφυγαν στα ξένα. Εκεί δούλεψαν σκληρά κι  έκαναν μεγάλη περιουσία.
Αλλ’ η ζωή είναι μια ρόδα, είναι μια σφαίρα που γυρίζει. Τα πράγματα άλλαξαν. Τους βρήκε μια οικονομική κρίση και ένα πρωί ξύπνησαν πάμφτωχοι. Η μόνη περιουσία τους ήταν το κορμί τους. Πώς δέχτηκαν το δυστύχημα;  Ο μεν ένας απελπίστηκε, πήγε στο ποτάμι και πνίγηκε.
Αλλά  ο άλλος αντιμετώπισε την κατάσταση με πολλή ψυχραιμία έκανε το σταυρό του κι’ άρχισε να  δουλεύει όπως και πρώτα. Σε λίγο απόκτησε και πάλι περιουσία σημαντική. Όταν κάποιος τον ρώτησε πως δεν απελπίστηκε όπως ο άλλος, απάντησε: παιδί μου, στον κόσμο αυτό θα συναντήσεις πολλές πίκρες και πολλά βάσανα. Ποτέ, μα ποτέ, μην απελπιστείς. Πίστευε στο Θεό. Το παντοδύναμο χέρι Του Θεού ποτέ δεν θα σε εγκαταλείψει…
Γονείς που με ακούτε, διδάξτε την ευσέβεια, φροντίστε να φυτέψετε στα παιδιά σας την πίστη στο Θεό. Φυτεύοντας την πίστη στο Θεό, προσφέρετε  στα παιδιά σας την πιο μεγάλη ευεργεσία. Γιατί ό,τι και να συμβεί στη ζωή τους δεν θα απελπιστούν, δεν θ’ αυτοκτονήσουν. Θα θυμηθούν τα λόγια σας, θα σηκώσουν τα μάτια στον ουρανό και θα πουν:
Κι αν δεν μου μείνει εντός του κόσμου πού ν’ ακουμπήσω, πού να σταθώ, εκεί ψηλά είναι ο Θεός μου·  πώς ημπορώ ν’ απελπισθώ»;
  
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Βιβλίο, ΚΟΙΝΩΝΙΚΑΙ  ΠΛΗΓΑΙ, ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ Ν. ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ 
ΣΥΝΤΟΜΑ ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ  
 
Πηγή: http://antiairetikos.blogspot.gr